شرایط و مبلغ بیمه بیکاری تامین اجتماعی + تغییرات آن در سال 1402
بیمه بیکاری تامین اجتماعی، برای اشخاصی با حداقل 6 ماه سابقه پرداخت حق بیمه و با مبلغ حدود 55% متوسط دستمزد و حقوق روزانه از طرف بیمه تامین اجتماعی در نظرگرفته شده است.
در این مقاله به ارائه توضیحاتی درمورد بیمه بیکاری و نکات مرتبط به این بیمه می پردازیم.
تعریف بیمه بیکاری تأمین اجتماعی
بیکار از نظر قانون کار فردی است که مشغول به کار بوده و بدون خواست و اراده خود بیکار می شود و هم اکنون نیز آماده کار است. افرادی که بدلیل بروز حوادثی مانند جنگ، زلزله، آتش سوزی و ... بیکار شده و یا بنا به تأیید شورای عالی کار بیکار موقت شناخته می شوند، طبق قانون کار مشمول بیمه بیکاری خواهند شد . کمیته ای متشکل از نمایندگان سازمان تأمین اجتماعی و اداره کار و رفاه اجتماعی شرایط بیمه شدگان را برای استفاده از بیمه بیکاری سازمان تأمین اجتماعی بررسی کرده و درخصوص برقراری بیمه بیکاری تأمین اجتماعی تصمیم گیری می کنند.
قانون بیمه بیکاری تامین اجتماعی
قانون اجرایی بیمه بیکاری در سال 1369 به تصویب مجلس شورای اسلامی رسیده است. در هر سال مبلغ مستمری بیمه بیکاری تغییر می کند. ماهانه کارفرما موظف است حدود 3% از دستمزد و حقوق کارگر را بعنوان حق بیمه پرداخت کند تا بیمه شده بتواند در چنین مواقعی از مزایای بیمه بیکاری بهره مند شود. در قانون و مقررات تأمین اجتماعی نحوه تشخیص حق بیمه بیکاری، مزد بیمه شده، تکلیف بیمه شده و کارفرما و نحوه رسیدگی به تخلفات و اعتراضات پیش بینی و درنظر گرفته شده است. اداره کار و امور اجتماعی مسئول بررسی و تأیید صحت بیکاری متقاضیان استفاده از بیمه بیکاری است.
مشمولین استفاده از بیمه بیکاری تامین اجتماعی
درصورتی که متقاضیان دارای شرایط زیر باشند می توانند از بیمه بیکاری استفاده کنند: بیمه شدگانی که مشمول قانون کار و تأمین اجتماعی هستند یعنی برایشان از طرف واحد مربوطه بیمه رد می شود. افراد با حداقل 6 ماه سابقه پرداخت حق بیمه (افرادی که بدلیل وقوع حوادث غیرمترقبه از کار خود بیکار می شوند از این شرط معاف هستند). به صورت غیرارادای بیکار شوند. دارای قرارداد یک ساله کار با پرداخت حق بیمه باشند. افرادی که دارای تابعیت ایرانی هستند. کارگران فصلی که در فصل کار خود اخراج شده اند. فردی که پس از پایان دوران سربازی به محل کار قبلی خود مراجعه کند ولی کارفرما از قبول مجدد وی خودداری نماید.
اشخاص زیر مشمول دریافت و استفاده از بیمه بیکاری نمی شوند:
افرادی که از بیمه خویش فرما استفاده میکنند (بیمه صاحبان حرف و مشاغل آزاد و اختیاری): این گروه از بیمه شدگان خود مسئول پرداخت حق بیمه شان هستند، بنابراین قضیه بیکار شدن غیر ارادی منتفی است. اتباع خارجی: کسانی که فاقد تابعیت ایرانی هستند نمی توانند از این مزایا استفاده کنند. بازنشستگان و ازکارافتادگان کلی بیمه شدگانی که به صورت اختیاری محل کار خود را ترک می کنند بعنوان مثال افرادی که از کار استعفا می دهند.
اقدامات لازم برای اعلام وضعیت بیکاری:
بیمه شده بایستی ظرف مدت 30 روز به واحد تعاون، کار و رفاه اجتماعی وضعیت بیکاری را اطلاع دهد و آمادگی خود را برای اشتغال مجدد در کار تخصصی خود و یا مشابه آن اعلام کند. چنانچه متقاضی نتوانست در این مدت زمان تعیین شده موضوع را به ادارات اطلاع دهد، می تواند با تأییدیه هیئت حل اختلاف و آوردن عذر موجه در مدت 3 ماه وضعیت خود را اعلام کند. کارفرما می بایست دلیل بیکاری ناخواسته بیمه شده را در نامه ای به اداره کار مرکزی استان به صورت مکتوب اعلام نماید.
مدت زمان پرداخت بیمه بیکاری
مدت زمان پرداخت بیمه بیکاری کوتاه و دارای ظرفیت زمانی محدود است. این مدت به سوابق بیمه تامین اجتماعی و همچنین مجرد یا متأهل بودن فرد بستگی دارد. به خاطر داشته باشید که حداکثر فرجه زمانی برای استفاده از بیمه بیکاری مجردین 36 ماه و برای متأهلین 50 ماه است و در تعداد دفعات استفاده از بیمه بیکاری محدودیتی وجود ندارد.
- پرداخت حق بیمه از 6 ماه تا 24 ماه: برای مجردین 6 ماه و برای متأهلین 12 ماه - پرداخت حق بیمه از 25 ماه تا 120 ماه: برای مجردین 12 ماه و برای متأهلین 18 ماه - پرداخت حق بیمه از 121 ماه تا 180 ماه: برای مجردین 18 ماه و برای متأهلین 26 ماه - پرداخت حق بیمه از 181 ماه تا 240 ماه: برای مجردین 26 ماه و برای متأهلین 36 ماه - پرداخت حق بیمه از 241 ماه به بالا: برای مجردین 36 ماه و برای متأهلین 50 ماه
لازم به ذکر است که افرادی که در زمان بیکاری 55 سال سن یا بیشتر از آن سن دارند و سابقه پرداخت حق بیمه تامین اجتماعی آن ها 10 سال است می‌توانند از بیمه بیکاری تا رسیدن به سن بازنشستگی خود استفاده کنند.
مبلغ بیمه بیکاری
میزان پرداختی بیمه بیکاری به افراد بیمه شده 55% متوسط دستمزد و حقوق روزانه است. چنانچه فرد بیمه شده متأهل باشد به ازای هر نفر (حداکثر تا 4 نفر) 10% حداقل دستمزد افزوده می شود. قابل توجه است که میزان دریافتی مقرری بگیر نباید از حداقل دستمزد کمتر باشد و از 80% حقوق وی نیز بیشتر باشد.
دلایل قطع شدن بیمه بیکاری
زمانی که بیمه شده دوباره مشغول به کار می شود. اگر بیمه شده از پذیرفتن شغل تخصصی خود و یا شغل مشابه خودداری کند. بیمه شده مشمول دریافت مستمری بازنشستگی یا ازکارافتادگی کلی در زمان دریافت بیمه بیکاری شود. بیمه شده از شرکت در دوره های کارآموزی و یا سوادآموزی بدون عذر موجه خودداری کند.
چنانچه بیمه شده بعد از دریافت بیمه بیکاری مشخص گردد که بنا به میل و اراده خود بیکار شده است می بایست وجوه دریافتی خود را در این مدت زمان به سازمان تأمین اجتماعی برگردانند. همچنین اگر بیمه شده در حین دریافت بیمه بیکاری مجددا مشغول به کار شود و این موضوع را به اطلاع سازمان تأمین اجتماعی نرساند ملزم به بازپرداخت وجوه دریافتی خواهد بود.
مدارک مورد نیاز برای دریافت بیمه بیکاری تامین اجتماعی
اصل شاسنامه و کپی از تمامی صفحات آن اصل و کپی کارت ملی اصل قرارداد کار یک سال آخر و کپی آن و یا رای صادرشده اصل و کپی کارت پایان خدمت مخصوص آقایان اصل مدرک تحصیلی یا مدرک فنی و کپی آن اصل و کپی گواهی کار از شرکت کپی صفحه اول دفترچه بیمه
زمان واریز شدن بیمه بیکاری
حقوق بیمه بیکاری بین دهم الی پانزدهم هر ماه واریز می گردد. چناچه بعد از گذشت این مدت زمان بیمه بیکاری پرداخت نشود، بیمه شده باید به شعب تأمین اجتماعی مراجعه نماید و علت آن را پیگیری کند.
نکاتی در مورد بیمه بیکاری
از روز اول بیکاری بیمه شده می تواند مقرری بیمه را دریافت نماید. شخصی که از مستمری ازکارافتادگی جزیی استفاده می کند همزمان می تواند از بیمه بیکاری نیز استفاده کند. مدت زمان دریافت بیمه بیکاری جز سوابق پرداخت حق بیمه از نظر ازکارافتادگی، بازنشستگی و فوت درنظر گرفته خواهد شد. در صورت جذب نیرو افراد مشمول بیمه بیکاری در اولویت جذب واحدهای پذیرنده نیرو کار خواهند بود. چنانچه بیمه شده بدلیل قصور در انجام کار و وظایف محوله اخراج شود، مستحق دریافت بیمه بیکاری نیست. در دوران دریافت بیمه بیکاری عیدی به شخص تعلق نخواهد گرفت. با توجه به اینکه در زمان بازنشستگی دستمزد و مزایای دو سال آخر بر روی مبلغ دریافتی زمان بازنشستگی تأثیر گذار است، بهتر است در این مدت فرد از مقرری بیمه بازنشستگی استفاده نکند.
